Kurs pisarstwa - postaci

Zobacz jak wydać książkę

PRAKTYCZNY KURS PISARSTWA

 

Postaci

Fabuła to następujące kolejno po sobie wydarzenia. Byłyby one jednak czymś abstrakcyjnym, gdyby nie działające postaci. Fabuła składa się z postaci, które tworzą wydarzenia, posuwając zarazem całą akcję do przodu. Nie może tego czynić narrator, ale właśnie działające postaci.

POSTACI – muszą być konkretne, charakterystyczne, wyróżniające się z tłumu, by czytelnik zechciał się do nich przywiązać i zapamiętać je na dłużej, niż trwa czytanie książki. Oczywiście czynnikiem wyróżniającym postać może być jego nieokreśloność.

Ważne jednak, by wyróżniał się czymś godnym zapamiętania. Nie jest to łatwe, ale dobrze obmyślona postać może zacząć żyć własnym życiem, a wtedy można już pozostawić jej pełną swobodę w działaniu.

Postać jest nierozerwalnie związana z fabułą. To ona działa, podejmuj decyzje, walczy, przemawia, posuwając tym samym akcję do przodu.

Wyrazisty, oryginalny bohater potrafi tchnąć życie w najbardziej banalną opowieść. Postać nie tylko działa, ale musi także się rozwijać na skutek zdarzeń, które jej się przytrafiają. Jeśli nic w niej nie będzie ulegać zmianie, jeśli wciąż będzie popełniać te same błędy, nie wyciągając z nich żadnych wniosków (jak dzieje się w operach mydlanych), doprowadzimy czytelnika do takiej irytacji, że nie pozostanie nic innego, jak tylko ją uśmiercić.

Postać jest interesująca nie tylko poprzez to, kim jest, ale dzięki temu, co robi. Nie tyle samo działanie postaci budzi zainteresowanie, co jego antycypowanie. Czytelnik musi stale zastanawiać się, co postać teraz zrobi, jak zareaguje. Trzeba zatem rozpalać emocje czytelnika tak, by nieustannie przejmował się losami bohatera. Gdy czytelnik zacznie porównywać opisywane wydarzenia z własnymi doświadczeniami, oznaczać to będzie, że fabuła zaczęła go wciągać.

Czytelnik musi czuć się związany z bohaterem na poziomie emocjonalnym, nawet jeśli chodzi o zwierzę czy kosmitę. Postać musi posiadać ludzką naturę, by można było się z nią identyfikować.

Sedno sukcesu powieści tkwi w identyfikowaniu się czytelnika

z postaciami.

Identyfikacja dokonuje się poprzez:

 empatię, czyli rozpoznanie w postaci czegoś własnego,

 sympatię, oznaczającą, że podoba nam się to, z czym mamy do czynienia.

Protagonista musi posiadać przekonujące cechy charakteru, a przy tym musi być wiarygodny w tym, co robi, działając zgodnie ze swoimi przekonaniami. Nawet antagonista powinien posiadać ujmujące cechy. Seryjny morderca może być przecież błyskotliwy, inteligentny, oczytany, charyzmatyczny, przystojny, by tym trudniej bohaterowi było się z nim rozprawić.

Naczelną zasadą fabuły jest konflikt. Podtrzymują go dwa typy rywalizujących ze sobą bohaterów: protagonista i antagonista (lub antagonizm). Innymi słowy: protagonista to nasz bohater pozytywny, ktoś, za kogo trzymamy kciuki, kto jest główną siłą napędową fabuły.

Z kolei antagonista jest jego przeciwnikiem, osobą mającą wszelkie negatywne cechy i konkretny powód, by nie znosić głównego bohatera. W filmach jest to zwykle psychopatyczny morderca, który wyjątkowo nie lubi prowadzącego śledztwo w jego sprawie gliniarza.

Na walce między tymi dwoma postaciami opiera się cała akcja.

Bez nich fabuła nie miała by sensu. Przeciwnikiem protagonisty

może być również „bezosobowa siła” (tzw. antagonizm), np. natura, ale także Bóg, honor, społeczeństwo, kultura, szkoła itd. Niekoniecznie wrogiem jest konkretna osoba, choć wówczas konflikt ma bardziej realny charakter, szczególnie, gdy jest dobrze umotywowany.

Wyróżnia się trzy typy postaci:

1. Postaci główne (pierwszoplanowe) – protagoniści i antagoniści.

2. Postaci uboczne (drugoplanowe).

3. Postacie epizodyczne (trzecioplanowe).

FABUŁA = AKCJA + POSTACI

Bohater jest postacią, która łączy wszystkie ogniwa łańcucha fabularnego.

Bohater pozytywny reprezentuje postawę moralną autora.

Porte-parole – wzorcowa postać, która wypowiada myśli i przekonania autora.

Podstawą budowania wiarygodnych postaci jest oczywiście osobiste doświadczenie życiowe pisarza. Nie należy jednak przekopiowywać realnych osób, konieczne są pewne literackie poprawki, czasem uproszczenia, a częściej wzbogacanie obserwowanych zjawisk. Chodzi tu o twórcze zniekształcanie, przetwarzanie, wyolbrzymianie lub pomniejszanie pewnych faktów, obserwowanych cech charakteru czy wyglądu. Literatura nie ma być kopią rzeczywistości, ale jej twórczym przetworzeniem.

Był to fragment: Praktyczny kurs pisarstwa>>>